Search


May 9, 2014

Ni Tin Hmang Thiem Dan


(One day at a time)

One day at a time, sweet Jesus,
That’s all I’m asking from you


ti hla, Marijohn Wilkin phuok chu restaurant-a bu hung fatuhai hlaa lo inawitunu sak dingin ka thlang a. Nêm inno le lungrunthlak, thlarau inlusu khom kei har khopa thiemin, piano tum pumin a hung sak a. Lungril a tawkin, a saktu ngei khomin a lungriem mitthli a dang zo nawh.

Restaurant sir vela thing buk chi hrang hrang, thlasik hung trum mekin an hna a sawm kon leia eng tran, ni tina rong chi hrang hranga inthlak danglam mekhai chu ni tlak tawm zung innêm riei chun a hung khaw pâr chuoi a, nghatna tieng tieng par huon le sumrisang leng khawm thlir ang elin a mawi. Hi favang (autumn) hun thengthawa hin kum tluona hna hring zing, entirnan sokhlei tihai naw chu an hna a hung eng tran a, deiin a sawm tril vong a, chu hun chu America-a chu Fall an tih. Favang thli fim hrâng dêl dĕl chun thing hnahai chu a hung thawi hning sel sel a, hna threnkhat, an hun tiem hmang zo tah hai chu an tril iei iei a. Mihriem ngaituona put ve chu ni hai sien, a la tril lo hnahai khom chu an ngai muong bik naw nih, an tril ve hun a hung tlung mek ta si a. An naw leh, mihriem ang bokin, a tril hmasa dingah insie nuom loin, beiseina kawrongah an intŭl ve di’m chu maw!

Hi ni hi October 18, 1990, America rama South Carolina State khawpui, Spartanburg-a kan inzin trum a nih. Zingbu fak khopin Highlands, North Carolina-a inthokin car pahni thruoiin Paula nu le pa (Dr. Rochunga & Mawii Pudaite) leh Thangdailohai nupa leh keinu nupa leh Spartanburg panin kan hung inzui thla a. Kan inzinpui India Children’s Choir hai ruok chu zanah prokram nei ding an ni leiin inbuotsai hman dingin kan hma daiin an lo zing suok a. Vaimimtui suong hun velah Spartanburg chu kan tlung a, keini nupa tuok thum zet chu mi hausa le mi thra Neely inah kan innghat a. Zan dar rieta naupanghai prokram nang hman dingin Neely-hai nupa chun zanbu kil dingin restaurant-ah an mi thruoi a. Chu taka kan thil tuok chu a nih ka hril tum.

Kan inhma bok leiin restaurant chu a la ruok huoi a. Kan inhmaw leiin fak ding kan awrdar sok sok a. Chuong lai chun nu pakhat, kum sawmli bawr vela upa nia inlang, mawl taka inchei hin rimawi a hung tum tran a. A thiem khop el a, rimawi tum puma rawl mawi taka a mi hang inawi chu kan hmin nghal seng niin ka hriet. Sawt naw te hnungah kan hang inhmel hriet a, nu biek inhoi tak, tlang huou el hi a ni a. Chu hmuna bu faa hung mikhuolhai chu hla le rimawia lo inawi hlimtu hlak, iemani chen hmun danga lo thang bo tah, chom khat thok nawk dinga hung tlung ve hlol le intong fu kan lo ni zing a. Chu nu chun hlim hmêl put a tum hrăm hrâma chu diplomat, hoihawm dan inchuk, hmel hlim put tum ang niin ka hmu a; lungril durbin hmanga ei en chun a hmai kawr sunga chun rinumna le beidongna thlipui a hrâng niin a’n lang a. Thlaraua mit varna lo chang tah, hlimna le lungawina ram khom lo intem tah, inhlanna hring le thienghlima Pathien hmaa a nun lo inhlan tah, sienkhom suolna khura tlu lut nawk, Setan ripa intâng buoi nawk khom a ni el thei. A ieng po khom chu ni sien…

Ka hla dit mi sakpek dingin ka ngĕn a. Sala sumdawngtu hmingthang John Newton, Africa rama midumhai, pawl mazu man ang ela man khawm a, longin America ram tieng tol thla a, sal dinga zor hlaktuin Damacus kotsuoka Paulan thlarau damna Var Ropui a’n tuokpui anga a’n tuokpui hnunga a baua inthoka hla ropui hung pŭt suok, AMAZING GRACE (HMANGAINA MAK) ti chu ka thlang hmasa phot a. Khŭn ĕm êm le lungril takin,

Lungsietna mak, rimawi hlimum,
Riengvai kei mi’n tlanna;
Suol hmang hnung kha mi zong suokin,
Mitdel mit var ka chang

tiin a hang hlap fawn a. A thu mawina ril le a rawl mawina rimtui inzâm vel chun restaurant chu a zăm sip a. Farisai Simon ina zanbu kila an inthrung khawm laia alasbastar bura hriek man to hung chawi a, a hriek rimtuia Isu hung chultu rimtui inzamin pindan a zam sip lai dam kha ngaituonaah a hung inlang bakah, Pastor Thangngurin,

Saron par mawi an thliek hnung kha,
Ama lungkhamtuhai kuoma chun,
Lili’n a hung par, an lungril inthimah,
An lu chung zawnah zing arsi’n a hung var,
An sirah lawmna rimtui a’n zam vel

a lo ti dam kha a hung inlang bok a.

Chu mawina rimtui inzâm vel chu a hapin kan hap a. Pathien hmaah rimtuia inchang dingin chu rimawi chu van tieng inzâm tung ngiei ngiei ni awmin ka hriet a. Inhalna le indemna rawl nek chun chu hla rimawi chun Lalpa naah hmun chang lem ngei dingin ka ring tlat bok a; hmangaina tlasam, kei mihriem lungril hman hi hla le rimawiin a deng koi rop hlak si a. Zan rè favang khaw thieng, arasi tlêp tuor hnuoiah, thlifim hrâng hieu hieuin a mi thawi sel sel laia perkhuong thra le ri indik damten ei hang per a, a ri vung ham ham infawn ngaithla ta hlak chun ‘lawmna rimtui inzam vel’ umzie hi hrieng an tih. Trongkama hril fie ruol lo, taksa hrietnaa them thei lo, mawina rimtui inzam vel a nih.

Khing tieng pangah, Thangngur hla ei hung tar lang tah zuitu chang ruok chun ngaituona a suksei hle a. Ei hla hung thlir pei ding chang hnina ang elin, a phuok lai nek hmanin tu lai ngirhmun hi pik lemin a beidongthlak lem amanih ti ve naw thei a ni nawh. Suolna sumpuiin a bawm, a chipuihai le an chengna khawvel a zuk en chun,
Saron par, i la mawi zo nawh,
Hmar tlangpui inthim sunga hin chu!
Sûmpui a la zîng, i par mawi hlie dingin,
Nisa’n hung var la, i hmêl hung inlang sien,
Achun i mawizie lo hre tang an tih

tiin beiseina ban pharin, suolna le buoina sumpui chu inkieng a, lawmna le hlimna zing eng mawiah Saron par chu a pieng le seilenna rama chenghai nunah hung vul suok dingin a ngen lom lom a nih. Thrahnemngai taka a trongtraina hla chu a chipuihai khawvelah kum sawmnga hnunga khom a thlawnin a la thangkhawk zing nia ka zuk hriet chun poitiin ka lung a’n thǐp vong vong a. A nih, Saron par mawi hlietu sumpui zing chun inkieng zai rèl nêkin a pik zuol deu deu khom a hoi lem hiel a. Kalvari dawi bur hmanga ei vai kieng thei hri si naw leh, Lalruong dawi bur bek hmanga hi suolna le mawlna sûmpui hi raw hmang thei ni sien la ni ding maw!

Mani ram tieng inzinsan loin, restaurant sunga bok kir nawk inla. Hla a sak zo chun kut kan ben dar dar a. Hla saktu chu a phûr zuol sauh a, keini khom kan inhnik zuol sauh bok. Inhnikna zawng inang, van bupang khat intrawm le tlăn tlâng kan lo ni zing a. Hla dang ka thlang nawk a, chu hla chu amanu hla dit èm ém hlak a lo ni nawk a, a fûk cher cher ie! Mihlimhai thil tuok chu ni sien, an hril dan ding hriet sa: a tla fu tlat. Hi ka hla thlang hi Isu Kristan trongtrai dan ding a zirtirhai a’n chuktir truma “Voisun kan fak ding bu mi pe la” (Mat 6:11) ti le tlanga thu a hril truma, “Zinga ding lungkham naw ro, zing chun ama ding lungkham a tih. Ni khat buoina hi ni khata dingin a huntawk” (Mat 6:34) ti a lo hril thu mu kha sehmea kum 1973-a Marijohn Wilkin hla phuok, ONE DAY AT A TIME ti kha a nih.

Hi hla hi a saktunu nun ram ngei khom lo them tah hlak a ni thu a hnungin kan hung hriet tah pei a. A hang sak chu, a thu le hlaah a chêng leiin a mi tawk dan a danglam a, sikhlim a puor sur sur a, lu a mui chuoi huoi bok a. A tawi zawngin, lu sîp samah a mi thrăm a nih. Saptronga mi a thu mawizie phor suok zo dinga Hmar tronga inlet huphur um hle sien khom, hieng ang hin, buor deu met khom ni sien, hang thur suok inla.

1
Hringmia insieng, lànu el ka nih.
Ka nina ang pom thei dingin mi thrangpui la.
Ka hraw ding tluonglam mi kawkhmu la,
Lalpa, ni khat pei hmang thiem dan,
Aw, mi’n chuktir rawh.
Thunon
Ni tin hmang thiem dan, Lal Isu,
Chauh chu a nih, ka hni che;
Ka ni tin sin puol hlen din hratna’n mi’n thuom la;
Zani chun muol a liem tah,
Zing hi ka tong ve naw el thei;
Lalpa, ni khat pei hmang thiem dan,
Kong mi kawkhmu rawh.

2
Hnuoia i leng lai kha i dawn kir hlak am?
Zuk en ta’m, Isu, khang lai nek khan aw,
A se lem daih tah;
Inhlĕm, inrûk le tuol that a’n leng;
Kei ruok chu ni khat pei hmang thiem,
Aw min chuktir rawh.

Thu le hla inlar ei tihai hi dannaranin thu khir le ril inthup hrilna nekin mawl tak le fie taka nun ram phor langna a ni tlangpui. Ei hla bi lai khom hi thudik le thutak, mawl taka hrilna hla a nih. A phuoktu Marijohn hi rimawi le hla phuok tienga nu hlawtling, Gospel hla phuoktu hmingthang laia thrang ve phak, chuong tieng hla chu zathum chuong zet phuok tah a nih. Chawimawina khom a tlămpuia dong phak a nih. July 14, 1920 khan Kemp (Texas) ah Marijohn Melson ti hming chawiin a hung pieng a, Dallas khawpui hmar tienga um Sanger-ah a seilien a, zirtirtu a hung ni a. Indopui 2-naa khan a pasal Bedford Russel a thi leiin 1946 khan pasal dang a nei a, naupa pakhat a nei a. Kum 1950 khan a pasal pathumna, Art Wilkin a nei a, chu hming chu a thi chenin a som tah a nih. Wilkin le an inneia inthokin hla phuok tieng nasa takin a hung inhmang tran a. Kum 1958 khan hla phuok le sak thiem le rimawi tienga inhmang mihai fuon khawm rawnna, Tennessee State khawpui Nashville, hming lema ‘Music City’ ti-a an ko hiela chun a’n son lut a. Hi taka hin publishing & recording studio a’n din a, hla sak thiem le phuok thiem, sienkhom tlang hriet la ni lo tam tak a vor lar a, hla sak thiem tam takin a hla khumin an sak lar a.

Chuong mi a ser suokhai laia nasa taka a sor le inthloppui chu rimawi tum thiem, hla phuok thiem le sak thiem le film star Kris Kristofferson a nih. Ei hla thlir lai a phuok hin kum 53 mi a ni ta a. Hlawtlingnain sir tinah hmuokin, chawimawina tam tak dong sien khom a nun ruokin a ngûi hlak a. Chu chu zu tûr hratnaa inlen botir a tum a, sienkhom a thei si naw leiin voi hni zet mani inthat a tum hiel a. Hienga taksaa nun hnienghnar, thlaraua nun thlaler a pal lai hin trum khat chu a car man tam le lien Caddilac khala silfen man to mink coat hak a, lunghlu le rangkachak belmawi tlêp tuora hli a, cowboy boot bunin biekbuk chikte kotah an pastor rawn dingin a chawl a. Pastor, la thralai tak kuoma chun, “Harsatna hrang hrang ka hau a, ka hung rawn tum che a nih” a ta. Pastor chun a en a,

“Sum le paiah harsatna i nei hmel naw ngei…
“Ka nei naw reng.”
“I hrisel hmel bok si a…
“Ni e, hriselin kan hriet.”
“An leh, iem a na i harsatna tak?”
“Ka hriet nawh”.

Marijohn hril pei dan chun, ‘Pastor chun mi hang indon sap ding a hriet naw ni ngei a ta, thil nuizattthlak deu ni awma inlang el a mi’n don a, sienkhom poi ka ti nawh, keimaah a thok tlat leiin. A thil min don chu Efesi 5:20: ‘Ei Lalpa Isu Krista hmingin ieng lai khomin, iengkimah, Pa Pathien kuomah lawmthu hril rop ro” (Efesi 5:20 DV) ti le inzom, ‘Harsatna i tuokhai chungthuah Pathien kuomah lawmthu hril i bat ti i ngaituo hlak am? ti a nih. A ofis-a inthok chun ka suok a, in ka pan nal nal a. A lo ruok huoi a, ka lawm hle a. Ka piano hmaa chun ka’n thrung a, inring taka tumin, ka rawl tawpin a thunon hi ka sak a. Ka sak zo chun ka lungrilin, ‘Hi hla hi chu a la ‘hit’ ding a nih’ ka ta. Inhmaw takin hla thunon chu dakbawm (envelope) hnung tieng ka ziek sok sok a. Chu zoah a chang hnina khom a hung far thla a, ka zuk sak zui nghal a...

“A thunon le chang hnina ka nei taa chuh a chang khatna, a tlar hmasa tak ka hang tran dan chu trîtroin ka hriet a, ka lung a tlu thei naw a. Chuong lai chun Kris Kristofferson le Rita Coolidge an la’n nei lai a na, Nashville-ah an um ti ka hriet a. Kris chu ka hei ko a, ka hla intranna ‘I’m just a mortal’ chu a en vung vung a, ‘I’m only human, I’m just a woman’ ti la a ni el an nawm’ a ta, thra ka ti zawng tak a na, a chang khatna chu minit sawmhni vel sungin kan zo a. Kan baua inthokin a tlar tlarin a hung inper suok el a nih” tiin a hril (http://www.cbn. com/ spirrituallife/devotion/te...).

Hi hla rikawt hmasatu tak chu Marylyn Sellers a na, thawk-le-khatah a hung inlar nghal a, kum 1970 bawr tunga gospel hlaa inlar taka ngai a nih. Kum 1980 khan Cristy Lane-in a rikawt thar a, No. 1 country hit a hung ni zui pei a. Chu hnung chun country singers inlarhaiin voi zahni chuong hiel hi hla hi an rikawt ta a, ni tin a hma nekin a’n lăr zuol deu deu pei a nih.

‘One day at a time’ hi trongtraina hla, ni tin hmang thiem dan inchuktir dinga ngenna, Mosie hlaa dam lai ni tiem dan dik inchuktir dinga a hnina (Sam 90:12) dam, Tirko Paulan ‘tu hi’ hun lawmum le sandamna ni a ni thu a hril (2 Kor 6:2) dam leh bawm khata tla vong a nih. Mitam lem chun hun liem hnung, ieng khom ei law thei ta naw le hun la hung tlung ding, ei la ban phak si naw chuh lungkhamin hun ei hmang zo a, ei hmang lai zing hun ruok chu engto loin ei ngaithâ nuom khop el. Eini ta, ei nuom nuoma ei chokchawrawi thei amanih ei sawn tlangpui. A poimaw tak lem chu ni tina ei hun hmang zing lai ngaisak le hmang thrat a nih. ‘Voisun’ hi i hmang thra chun i zani hun a hung inchang pha a thra vel el a nih. ‘Voisun’ hi i hmang indik naw chun i zing hun ding khom khak buoi ngei ngei a tih. ‘Tuta hun’ ei hmang lai zing hi ei ta a ni nawa chu thil thra thawna dinga hun lawmum Siemtun a mi’n hawtir a nih. Zani kha a liem tah a, ei hmang nawk thei ta nawh; zing hung tlung ding chu ei hmu phak naw el thei.

Hi thu, “Yesterday’s gone, sweet Jesus, And tomorrow may never be mine” ti lai hi Marijohn thupui el chauh khom ni loin Kris Kristofferson thupui khom a nizie chu, ei hla bi lai a pieng hma kum thum neka tama a lo phuok tah, Help Me Make It Through The Night-a “Yesterday is dead and gone, And tomorrow out of sight” a ti hin a sukchieng hle-in ka hriet.

October 28, 2006 khan Marijohn Wilkin chu kum 86 damin Nashville-ah a thi a. A lung thrat naw leiin kum 2003 khan voi thum zet bypass surgery a tuok a, sienkhom an hlawsam a. At nawk dingin a taksain a zo ta naw ding thu an hril chun, “A poi nawh. Ringtu ka nih. Fe dingin ka’n pei tah. Mi hung ngaituo naw ro” (It’s OK. I have my faith. I am ready to go. Don’t be sad for me)” tiin daktor-hai chu ngaingam takin a’n thla liem thei tah lem a nih. Muol lo liem tah sien khom, ni tin nun hmang thiem dinga Pathien kuoma a trongtraina hla hi ringtuhai trongtraina hla ni rop a tih:

Lord for my sake, teach me to take
One day at a time.

(Originally written June 19, 1991, Wednesday at Milan and revised and digitized on May 9, 2014 Friday at Delhi).

###

No comments :